Ik volg geen cursus ‘zwartkijken’. Evenmin ben ik een aanhanger van Schopenhauer. Maar om nou te zeggen dat ik door de klimaatconferentie in Glasgow minder somber naar de toekomst kijk... Er zijn (tot nu toe) weinig tekenen dat politiek en bedrijfsleven wereldwijd daadwerkelijk de boel gaan omgooien, met een vette streep onder ‘daadwerkelijk’.
Er blijkt een groot verschil tussen lange termijnbeloften (2060, 2070, ...) en maatregelen op de korte termijn, d.w.z. de komende 5 à 10 jaar. (1) Regeringen doen net genoeg, niet om iets te doen aan het klimaat, maar om hun bevolkingen tevreden te houden. En bedrijven, met name de grote, worden met rust gelaten. Er zit dus een fors gat tussen wensen enerzijds en daden anderzijds. Hoe misleidend kan retoriek zijn?
Ook van ‘ons’, burgers, blijken geen grote veranderingen in levensstijl (meer) te kunnen worden verwacht. In een breed opgezette peiling onder de bevolkingen van 10 landen, waaronder Nederland, zeggen de meeste mensen te vinden dat zij zelf al genoeg doen om de aarde te redden en klimaatverandering tegen te gaan. (2)
Afgaand op huidig beleid en gedrag komen we dus met de dag meer in een rampscenario terecht.
Ontnuchterd vraag ik mij af hoe zo’n rampscenario eruit ziet: wat gaan we daar concreet van merken, hier te lande en elders in de wereld? Plus de vraag: hoe je daarop voor te bereiden? En dan denk ik vooral aan mijn zoon en aan andere jonge mensen en hun nageslacht: hoe zal hun leven eruit zien?
Wat te doen? Rouwen, en opnieuw beginnen? Minstens erkennen dat we er een puinhoop van hebben gemaakt...
Het wordt wat mij betreft steeds onzinniger om op oude voet verder te gaan, niet alleen praktisch en politiek, maar ook levensbeschouwelijk, filosofisch en cultureel. De erfenis die ons heeft gevormd stamt uit een onvergelijkbare tijd. Te meer daar deze erfenis – minstens ten dele – de huidige situatie heeft voortgebracht of de gang ernaartoe heeft gelegitimeerd.
Ik ga ervan uit dat het ondertussen 5-over-12 is. Zeker, er moet veel gebeuren, maar niet om het bij het oude te kunnen laten of om nog iets te ‘voorkomen’; daarvoor is het te laat. Hoop is zelfbedwelming geworden.
Wat wel? Bedenken hoe we uit de komende catastrofe tevoorschijn willen komen. Ik heb nog geen idee hoe. In ieder geval anders dan tot nu toe. 5-over-12 betekent ook een nieuwe dag, al laat het ochtendgloren nog even [een tijdje] op zich wachten.
(Uiteraard kan ik vroom blijven zeggen dat ik hoop ongelijk te krijgen, maar wie neem ik dan in de maling?)
(3)
Noten:
.1) Cop26: world on track for disastrous heating of more than 2.4C, says key report
.2) Few willing to change lifestyle to save the planet, climate survey finds
https://www.theguardian.com/environment/2021/nov/07/few-willing-to-change-lifestyle-climate-survey
.3) Eerder geplaatst op Facebook, dd 10-11-21
Geen opmerkingen:
Een reactie posten